Po fazie symbiozy, czyli całkowitej zależności dziecka od rodziców, następuje faza separacji. Dziecko zaczyna eksplorować otoczenie, wciąż jednak ogląda się na rodziców i szuka w nich poparcia dla swojej aktywności.
Jednostka symbiotyczna tego poparcia nie uzyskała. Wręcz przeciwnie - jej naturalna aktywność była blokowana i spotykała się z lękiem lub też karą ze strony obiektu pierwotnego.
Rodzice skupiają się na osiągnięciu poczucia bezpieczeństwa i zwiększaniu poczucia własnej wartości, wykorzystując do tego stan fuzji z dzieckiem. Dziecko zazwyczaj ma szczególny kontakt z matką, jest wrażliwe na jej potrzeby, a w efekcie owa wrażliwość przybiera postać bardziej ogólnej i przesadnej postawy empatycznej wobec innych ludzi.
Powtarzające się sytuacje powstrzymywania aktywności dziecka i przyjmowania ich z lękiem sprawią, że dziecko zintrojektuje owy lęk i w efekcie w przyszłości na jakiekolwiek przejawy separacji będzie reagowało reakcją lękową. Tożsamość jednostki symbiotycznej tworzy się zatem jedynie na podstawie relacji z rodzicami, a nie na podstawie całościowego obrazu doświadczania interakcji self z otoczeniem.
Self rozwija się poprzez jego ćwiczenie. Jeśli zabroni się dziecku tych ćwiczeń, sięgnie ono do procesu identyfikacji lub introjekcji - przyswoi to, co zewnętrzne w stosunku do jego self i uczyni je własnym.
Nadmierna opiekuńczość i ochrona dziecka przed jakąkolwiek frustracją nie pozwalają mu rozwijać własnej inicjatywy i uczyć się radzenia sobie z wymaganiami życia.
Przekaz rodzica: "Możesz otrzymać ode mnie dobra, których potrzebujesz, tylko wówczas, gdy wyrzekniesz się własnego rozwoju. Możesz mieć mnie, albo siebie", sprawia, że dziecko pragnące autonomii, jednocześnie obawia się jej i rezygnuje z naturalnej samoekspresji.
Jednostka symbiotyczna potrzebuje innych, by przeżywać swoje doświadczenia i podejmować aktywność. Samodzielne działania odbiera jako niebezpieczne i raniące innych.
Charakterystyczny brak granic self - inni sprawia, że osoba ze zranieniem symbiotycznym jest wrażliwa na czyjeś stany emocjonalne, głównie podenerwowania i niechęci (odbiera je jako groźby odrzucenia). W przypadku pozytywnych stanów emocjonalnych empatyczne zdolności niosą ze sobą korzyści.
Jednostka symbiotyczna poszukuje znajomości z ludźmi powielającymi cechy obiektu pierwotnego i odtwarza je w nich za pomocą mechanizmu identyfikacji projekcyjnej. Szuka osób, które usprawidliwiłyby jej projekcje i jednocześnie pozwoliły uniknąć uczucia pustki i braku self.
Zduszona samoekspresja i agresja przekształcają się w opór lub zwracają się przeciw własnemu self - zapominanie, odmawianie, frustrowanie innych (raczej nieświadome), a także wycofywanie się z aktywności w różnych dziedzinach życia są tego przejawem. Opór jest jedną z możliwości odnajdywania self. Osoba z symbiotycznym zranieniem albo przystosowuje się do innych, albo ich odrzuca, ale w rezultacie poprzez taką samoaktywację "zyskuje" self.
W wyniku zduszenia agresywności osoba nie rozwinęła asertywności. Agresja zostaje wyparta albo skierowana przeciwko własnemu self (jak w stanach borderline*). Jej ekspresja może przybrać charakter bezpośredni (borderline) lub pasywny - w zależności od rozwoju ego. Jest jednak postrzegana jako nieefektywna albo destrukcyjna (jej ekspresja może grozić odrzuceniem, zranieniem siebie lub innych). Stłumienie agresji niezbędnej do procesu separacji i indywiduacji doprowadza do zahamowania rozwoju.
Można zatem powiedzieć, że charakterystyczna dla jednostki symbiotycznej jest niemożność pogodzenia ze sobą przeciwstawnych postaw: agresji - pasywności oraz uwikłania - dystansu, co prowadzi do ich rozszczepienia.
W przypadku borderline występuje skłonność do acting - out. Acting - out polega na tym, że jednostka nie zdaje sobie sprawy, iż to zintrojektowany obiekt pierwotny jest przyczyną jej frustracji, a nie ludzie, na których projektuje aspekty obiektu pierwotnego.
Patogeniczne przekonanie dla tego problemu brzmi:
Jestem niczym bez ciebie. Zawdzięczam ci siebie samego. Nie potrzebuję niczego, w czym ty nie mógłbyś mieć swojego udziału. Zasłużyłem na karę za mój sukces. Nie mogę być szczęśliwy, dopóki ty nie jesteś. Jestem odpowiedzialny za twoje nieszczęście.
* borderline - znajduje się na niższym poziomie kontinuum rozwoju ego niż nerwica czy też styl charakteru, jest zatem głębszym zaburzeniem i przejawia się słabą adaptacją i gorszym funkcjonowaniem
Na podstawie:
"Style charakteru" S.M Johnson
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz